آلوپسی آندروژنیک (Androgenetic Alopecia) که به عنوان طاسی با الگوی مردانه و زنانه شناخته می‌شود، شایع‌ترین نوع ریزش مو در سراسر جهان است. این وضعیت یک بیماری ارثی و هورمونی است که تحت تأثیر دی‌هیدروتستوسترون (DHT) ایجاد می‌شود. DHT با تأثیر بر فولیکول‌های مو باعث کوچک شدن آن‌ها، کاهش ضخامت موها و در نهایت توقف رشد آن‌ها می‌شود. این فرآیند به مرور زمان باعث نازک شدن موها و کاهش تراکم آن‌ها در نواحی خاصی از سر می‌شود.
در مردان، آلوپسی آندروژنیک معمولاً با عقب‌رفتن خط رویش مو از شقیقه‌ها و کاهش تراکم مو در ناحیه تاج سر آغاز می‌شود، در حالی که در زنان، این نوع ریزش مو به صورت یکنواخت در ناحیه مرکزی سر رخ می‌دهد. عامل ژنتیکی مهم‌ترین نقش را در بروز این بیماری دارد، به طوری که اگر یکی از والدین به این نوع ریزش مو دچار باشد، احتمال ابتلا در نسل بعدی افزایش می‌یابد. همچنین عواملی مانند تغییرات هورمونی، افزایش سن، استرس و کمبود مواد مغذی می‌توانند روند ریزش مو را تسریع کنند.
با وجود ماهیت ارثی این بیماری، روش‌های درمانی مختلفی برای کنترل و کاهش سرعت پیشرفت آن وجود دارد. درمان‌های دارویی مانند ماینوکسیدیل و فیناستراید، کاشت مو و روش‌های نوین مانند لیزر درمانی کم‌توان و پی‌آر‌پی (PRP) می‌توانند به بهبود وضعیت بیماران کمک کنند. تشخیص زودهنگام و مراجعه به پزشک متخصص نقش مهمی در انتخاب روش درمانی مناسب دارد و می‌تواند از پیشرفت شدید ریزش مو جلوگیری کند.
علل آلوپسی آندروژنیک
آلوپسی آندروژنیک ترکیبی از عوامل ژنتیکی و هورمونی است. هورمون‌های آندروژن، به‌ویژه دی‌هیدروتستوسترون (DHT)، نقش مهمی در کوچک شدن فولیکول‌های مو دارند که منجر به نازک شدن و در نهایت توقف رشد مو می‌شود. این حساسیت به DHT معمولاً به صورت ارثی منتقل می‌شود.
افراد در معرض آلوپسی آندروژنتیک
این نوع ریزش مو می‌تواند در هر دو جنس رخ دهد، اما الگوهای آن متفاوت است:
- مردان: ریزش مو معمولاً از ناحیه شقیقه‌ها و تاج سر شروع می‌شود و ممکن است به طاسی کامل منجر شود. ناحیه پشت و کناره‌های سر معمولاً درگیر نمی‌شود، زیرا فولیکول‌های این مناطق کمتر به DHT حساس هستند.
- زنان: برخلاف مردان، ریزش مو در زنان معمولاً به‌صورت یکنواخت در ناحیه مرکزی سر رخ می‌دهد و خط رویش مو معمولاً حفظ می‌شود. نازک شدن مو به صورت یکنواخت در سراسر سر رخ می‌دهد و به ندرت به طاسی کامل منجر می‌شود.
تشخیص آلوپسی آندروژنتیک
تشخیص این وضعیت معمولاً بر اساس الگوی ریزش مو و سابقه خانوادگی انجام می‌شود. پزشکان ممکن است از روش‌هایی مانند معاینه فیزیکی، بررسی سابقه پزشکی و در برخی موارد، بیوپسی پوست سر برای تأیید تشخیص استفاده کنند. آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها، عملکرد تیروئید، میزان آهن و ویتامین‌ها انجام می‌شود تا سایر علل احتمالی ریزش مو شناسایی شوند.
تست کشش مو، تریکوسکوپی (بررسی پوست سر با درماتوسکوپ) و در موارد پیچیده‌تر، بیوپسی پوست سر می‌توانند به تشخیص دقیق کمک کنند. بیوپسی با برداشتن نمونه کوچکی از پوست سر و بررسی آن زیر میکروسکوپ، اطلاعات مهمی درباره وضعیت فولیکول‌های مو و احتمال سایر بیماری‌های پوستی ارائه می‌دهد. این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا درمان مناسب را برای بیمار انتخاب کند.
درمان آلوپسی آندروژنتیک
روش‌های درمانی متعددی برای مدیریت آلوپسی آندروژنیک وجود دارد:
۱. درمان‌های دارویی
داروها یکی از اولین گزینه‌های درمانی برای مدیریت آلوپسی آندروژنیک هستند و می‌توانند به کاهش سرعت ریزش مو و تحریک رشد مجدد کمک کنند.
- ماینوکسیدیل: این دارو به‌صورت محلول یا فوم موضعی در دسترس است و با افزایش گردش خون در پوست سر، باعث تحریک فولیکول‌های مو و رشد مجدد آن‌ها می‌شود. ماینوکسیدیل در دو غلظت ۲٪ و ۵٪ موجود است و معمولاً برای حفظ اثرات آن، باید به‌طور مداوم استفاده شود.
- فیناستراید: این داروی خوراکی با مهار آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز، تولید دی‌هیدروتستوسترون (DHT) را کاهش داده و از مینیاتوریزه شدن فولیکول‌های مو جلوگیری می‌کند. تأثیر این دارو معمولاً پس از چند ماه قابل مشاهده است.
- دوتاستراید: مشابه فیناستراید عمل می‌کند، اما مهارکننده قوی‌تری برای آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز است. این دارو گاهی برای درمان موارد شدیدتر آلوپسی آندروژنیک استفاده می‌شود.
- اسپیرونولاکتون: در زنان مبتلا به آلوپسی آندروژنتیک، این دارو می‌تواند به کاهش اثرات هورمون‌های آندروژنی بر فولیکول‌های مو کمک کند.
۲. درمان‌های غیرتهاجمی و تقویتی
برخی روش‌های غیرتهاجمی می‌توانند به تقویت موهای موجود و تحریک رشد مو کمک کنند.
- مزوتراپی: تزریق مستقیم ویتامین‌ها، مواد مغذی و داروهای ضد ریزش مو به پوست سر برای تقویت فولیکول‌های مو.
- پی‌آر‌پی: تزریق پلاسمای غنی از پلاکت که از خون خود بیمار استخراج شده و دارای فاکتورهای رشد است که می‌تواند به تقویت فولیکول‌های مو کمک کند.
- لیزر تراپی با سطح پایین: این روش با استفاده از لیزرهای کم‌توان، گردش خون در پوست سر را افزایش داده و به رشد مجدد مو کمک می‌کند.
۳. کاشت مو
در مواردی که درمان‌های دارویی و تقویتی تأثیر کافی ندارند و ریزش مو گسترده است، کاشت مو می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد. این روش شامل برداشت فولیکول‌های مو از نواحی پرپشت و انتقال آن‌ها به نواحی طاس است.
- کاشت مو به روش FUE: در این روش، فولیکول‌های مو به‌صورت تکی از ناحیه دهنده برداشته شده و در ناحیه گیرنده کاشته می‌شوند. این روش کم‌تهاجمی بوده و دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد.
- کاشت مو به روش FUT: در این روش، یک نوار از پوست سر برداشته شده و فولیکول‌های مو از آن استخراج و سپس در ناحیه طاس کاشته می‌شوند. این روش برای افرادی که به تعداد بیشتری فولیکول نیاز دارند، مناسب‌تر است.
- کاشت مو به روش DHI: نسخه‌ای پیشرفته‌تر از FUE است که در آن از یک ایمپلنتر مخصوص برای کاشت مستقیم فولیکول‌ها استفاده می‌شود.
آیا آلوپسی آندروژنیک مسری است؟
خیر، آلوپسی آندروژنیک یک وضعیت ژنتیکی و هورمونی است و به هیچ وجه مسری نیست.
نتیجه‌گیری
آلوپسی آندروژنیک یک نوع شایع ریزش مو است که می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی قابل توجهی داشته باشد. با تشخیص به‌موقع و انتخاب روش درمانی مناسب، می‌توان پیشرفت آن را کند کرده و حتی در برخی موارد، رشد مجدد مو را تحریک کرد. مشاوره با متخصص پوست و مو برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است.
پیشنهاد می‌کنیم در صورت مشاهده هرگونه ریزش غیرعادی در موها با کارشناسان ما تماس گرفته و وقت ویزیت خود را دریافت نمایید. همچنین می‌توانید در قسمت کامنت‌‌ها ما را از تجربیات با ارزش خود با خبر سازید.
